झिँगाका कारण स्वास्थ्यमा पर्ने असर र बच्ने उपाय

हेल्थ टुडे,
काठमाडौ,जेठः गर्मी याम सुरु भएसँगै झिँगाको संख्यामा स्वतः वृद्धि हुन्छ । गर्मीयाममा शहरमा भन्दा अझ बढी गाउँमा झिंगाको संख्यामा बृद्धि भएको पाइन्छ । अझ हाम्रो वरपरको वातावरण फोहोर छ भने त त्यसले घरसम्मै असर गर्छ । यसले झनै झिँगा बढ्छन् । विशेषगरी गर्मी मौसमभरि मात्र रहने झिँगाले विभिन्न रोगका कीटाणु सार्छन्, जसले मानव स्वास्थ्यमा हानि पु¥याएको हुन्छ ।
झिंगाले सार्ने किटाणुहरु
भाइरललगायत विभिन्न किसिमका ज्वरो, हेपाटाइटिस ए, झाडापखाला र पेटको रोगका कीटाणु झिँगाले सार्ने गर्छन् । यस्ता रोग लागेमा स्वास्थ्यमा तत्कालै असर देखिन्छ ।
कसरी सार्छ रोग ?
–झिँगा आफैँले मानव स्वास्थ्यमा कुनै असर गर्दैन । तर, यिनीहरूले खुट्टामा बोकेर ल्याउने ब्याक्टेरियाका कारण स्वास्थ्यमा असर देखापर्छ ।
–गर्मी याममा फैलने अधिकांश सरुवा रोगको माध्यम झिँगालाई मानिन्छ । झिँगाको पहुँच भान्सादेखि फोहोरसम्म सजिलै पुग्छ ।
–विश्व स्वास्थ्य संगठनका अनुसार ब्याक्टेरिया, भाइरस र परजीवीका कारण हुने सयभन्दा बढी सरुवा रोग झिँगाको माध्यमबाट मानिसमा लाग्ने गर्छ ।
–झिँगाले फोहरबाट हाम्रो खानेकुरामा ब्याक्टरिया ल्याउँछ । ती ब्याक्टेरिया शरीरमा प्रवेश गर्छन् । खानामा एकपटक मात्र झिँगा बसे पनि तिनले अनगिन्ती कीटाणु छाडेर जान सक्छन् ।
–झिँगाले कतिपय ब्याक्टेरिया बान्ता गरेर हाम्रो खानामा फाल्ने गर्छ । जो खुट्टामा बोकेर ल्याएका भन्दा बढी समय बाँच्न सक्छन् ।
कसरी बच्ने ?
–जति फोहोर भयो, त्यति धेरै झिँगा फैलने खतरा हुन्छ । घरमा झिँगा धेरै भएमा सफा गर्दा पनि फोहोर देखिने हुन्छ । त्यस्तै, खानेकुरालाई झिँगाबाट बचाउन ग्राहो हुने र खाना छिट्टै बासी हुनेजस्ता समस्या हुन्छन् । तसर्थ, भान्सासँगै समग्र घर तथा वरपरको वातावरण सफा   राख्नुपर्छ ।
–फोहोर पानी जम्मा हुने खाल्डा भए पुरिदिने वा तिनलाई सधैँ सफा राख्नुपर्छ । साथै, भान्साबाट निस्कने फोहोरको सही व्यवस्थापन गर्नुपर्छ ।
–गाईबस्तु वा चौपायाबाट निस्कने फोहर व्यवस्थापन गर्नुपर्छ । गाईबस्तु राख्ने ठाँउ सकेसम्म घरबाट टाढा बनाउन सकिन्छ ।
–झिँगा हटाउन औषधि प्रयोग गर्न सकिन्छ । दिउँसोको समयमा झिँगा बढी सक्रिय हुने र एकै ठाउँमा बस्ने भएकाले यही वेला औषधि प्रयोग गर्नुपर्छ । तर, मानिसको स्वास्थ्यमा असर पु¥याउने औषधि प्रयोग गर्दा भने निकै सावधान हुनुपर्छ ।