हरेक अस्पतालमा आवश्यक छ , चाइल्ड फ्रेन्डली उपचार

डा. रमेशप्रताप सिंह,
काठमाडौं, कार्तिक १९ विशेषगरी ६ वर्ष उमेर पार गरेका बालबालिका बढी चकचके हुन्छन् । उनीहरू भाग्न खोज्छन् । समात्नै नसकिने हुन्छ उनीहरूलाई । एक किसिमले भन्नु पर्दा उनीहरू आमाबुवा वा अभिभावकको नियन्त्रण बाहिर हुन्छन् । यस्तो अवस्थामा बढी चकचके स्वभाव हुने भएकाले उनीहरूलाई चोटपटक लाग्ने सम्भावना बढी हुन्छ । यसका अलावा खेलकुदमा भाग लिँदा, फुटबल, भलिबल क्रिकेट खेल्दा बढी चोटपटक लाग्ने हुन्छ ।
अर्काे डरलाग्दो कुरा के छ भने आमाबुबा एकआपसमा झगडा हुँदा यसको सिकार वा कुटाइ खानेमा साना बालबालिका पर्छन् । बुबाआमाको कुटाइबाट पनि बालबालिकामा चोटपटक लाग्ने गरेका थुपै्र उदाहरण छन् ।
रुखमा चढ्दा लडेर पनि चोटपटक लाग्ने गर्छ । यसरी चोटपटक लाग्दा खुट्टामा भन्दा हातमा बढी लाग्छ । यसरी विभिन्न कारणबाट बच्चामा चोटपटक लाग्ने गर्छ । चोटपटक लागि सकेपछि उपचार गराउने वा चोटपटक नै लाग्न नदिने गरी सावधानी अपनाउने गरी हामीसँग दुईवटा विकल्प छन् । चोटपटक लाग्नबाट बचाउन यसका विषयमा व्यापक जनचेतना विस्तार गर्नु जरुरी छ । कारमा चढ्दा त सिटबेल्ट बाध्नुपर्छ भने अझ कतिपय ठाउँमा पनि नियमअनुसार काम गर्नुपर्छ । बालबालिकाका लागि खेल्नका लागि राम्रो खेल मैदान चाहिन्छ । तर विडम्बना काठमाडौंलगायत सहरीभागमा गतिला खेलमैदान छैनन् । बच्चामा लाग्ने चोटपटकको उपचार पनि गुणस्तर ढंगले हुने गरेका छन् । बच्चा र ठूलो मानिसको चोटपटकको उपचार एकैनासको हँुदैन । फरक तरिकाले गर्नुपर्छ । हड्डी चर्चिएर छिट्टै निको हुन्छ भने वयस्कको अलि ढिलो निको हुन्छ ।
बच्चालाई लागेको चोटपटकको प्लास्टर गरेरै निको पार्न सकिन्छ । ९० प्रतिशतको त अप्रेसन नै नगरी निको गर्न सकिन्छ ।
बच्चाको उपचार गर्दा चाइल्ड प्र्रmेन्डली हुनुपर्छ । डाक्टर मात्र नभएर वातावरण पनि चाइल्ड फ्रेन्डली हुुनुपर्छ । बच्चाको हड्डीमा टुटेको छ भने खुट्टा टेक्ने सक्दैन । हात छुनै दिँदैन ।
चोटपटक लागेपछि सुरुमै उपचारमा ल्याउनु पर्छ । चोटपटक लागेपछि औषधि पसलमा गएर एन्टिबायोटिक किनेर दिने तर डाक्टरकोमा नलैजाने चलन हटाउनु पर्छ । एन्टिबायोटिक निको नभएपछि मात्र बच्चालाई डाक्टरकोमा लैजाने गरिन्छ । यो राम्रो होइन । त्यसैले बच्चालाई लाग्ने चोटपटकलाई सामान्य रूपमा नलिऔं । विज्ञ चिकित्सककहाँ उपचार र परामर्श लागि लैजान ढिला गर्नु हुँदैन ।