हेल्थ टुडे,
काठमाडौं, १४ माघ : ‘कुष्ठरोग मुक्त समाज निर्माण, बालबालिकाहरुमा शुन्य अपांगा हाम्रो अभियान ’ मूल नाराका साथ आज ६५ औं विश्व कुष्ठरोग दिवस नेपालमा पनि विभिन्न कार्यक्रमको आयोजना गरि मनाइदै छ । सरकारले कुष्ठरोग निवारण भएको घोषणा गरेको ८ वर्ष पुरा भएको छ । तर अहिले पनि यसको चुनौति बाकी नै छ । कुष्ठरोग निवारण भनेको प्रति १० हजार जनसंख्यामा कुष्ठरोगीको संख्या एक भन्दा कम हुनु हो । सरकारले कुष्ठरोग निवारण गर्ने बेला प्रति १० हजारमा ० Þ७७ थियो भने अहिले त्यो संख्या बढेर ०.९२ रहेको कुष्ठरोग नियन्त्रण महासाखाले जनाएको छ । अहिले पनि हरेक वर्ष कुष्ठरोगका ३ हजार २ सय बढी विरामी थपिने गरेका छन् । यो संख्या आशा गरे अनुसार घट्न सकेको छैन । अझै पनि कैयौ कुष्ठरोगी उपचारमा आउन सकेका छैनन् । सरकारले कुष्ठ प्रभावित जिल्लामा खोजपडताल अभियान चलाउने गरेर केही सफलता हासिल गरे पनि पूर्ण सफलता भने पाउन सकेको छैन । गत वर्ष बाके र बर्दियामा खोज अभियान सञ्चालन गरेको थियो भने यो वर्ष पनि कपिलबस्तु सहितका जिल्लामा यो अभियान चलाएको छ ।
कुष्ठरोग नियन्त्रण महासाखाको तथ्यांक अनुसार अहिलेसम्म औषधि सेवन गरेर करिव १ लाख ८० हजार जना कुष्ठरोगी निको भइसकेका छन । यसै गरि कुष्ठरोगका कारणले अपांगता भएकाहरुको संख्या ३० हजार छ । गत आर्थिक वर्षमा ३ हजार २१५ नया बिरामी पत्ता लागेका छन । कुष्ठरोगको उपचारमा दाताको सहयोगमा सञ्चालित अस्पताल र उपचार केन्द्रको अहं भूमिका छ । दी ल्याप्रोसी मिसनदारा सञ्चालित आनन्द बन अस्पताल, लालगढ अस्पताल लगायतका रिफरल हस्पिटल र अन्य क्लिनिकहरुको योगदान महत्वपूर्ण छ । कुष्ठरोगका अधिकांश कार्यक्रम दाताको सहयोगमा चलेका छन । कुष्ठरोगको औषधि निशुल्क बितरण, सरकारी स्वास्थ्यकर्मिहरुलाई समेत कुष्ठरोग पहिचान र उपचार सम्बन्धी तालिम दिने काममा समेत दाताको ठूलो सहयोग रहेका महासाखाका वरिष्ठ कुष्ठरोग विशेषज्ञ डा. रविन्द्र वास्कोटा बताउछन । कुष्ठरोग निवारण पछि दाताको प्राथमिकता पनि घट्दै गएकोले समस्या परेको उनको अनभुव छ । सरकारले कुष्ठरोग सम्बन्धी रणनीति बनाएको छ । तर यसका बिषयमा अझै पनि प्रयाप्त जनचेतनामूलक कार्यक्रम प्भावकारी ढंगले सञ्चालन हुन सकेका छैनन । दाताहरुको भरमा मात्र कुष्ठरोग उन्मुलन गर्ने अभिारा छोड्नु भन्दा सरकारले पनि बढी से बढी बजेट कुष्ठरोग उन्मुुलनका लागि बिनियोजन गरेर यो अभियान पुरा गर्नु अपरिहार्य छ ।
Leave a Reply