हेल्थ टुडे,
काठमाडौ,२७ जेठः सरकारले सन् २०३५ भित्र क्षयरोग निवारण गर्ने लक्ष्य लिएपनि क्षयरोगका नयाँ बिरामीको संख्या बढ्दै गएको छ । हाल क्षयरोगका नयाँ बिरामीको संख्या ४५ हजार पुगेको छ । राष्ट्रिय क्षयरोग केन्द्र तथा विश्व स्वास्थ्य संगठनको संयुक्त टोलीले आइतबार सार्वजनिक गरेको प्रारम्भिक मूल्यांकन प्रतिवेदनले यस्तो तथ्य औंल्याएको हो ।
क्षयरोग नियन्त्रण गर्न २२ अर्ब रुपैयाँ खर्च भएको छ । तर, यो नियन्त्रणको साटो थप बढ्दै गएको छ । सन् २००५ मा करिब ४५ हजार बिरामी रहेकामा अहिले यो संख्या ८० हजार पुगेको अनुमान गरिएको छ । नेपालमा यो रोगबाट वार्षिक करिब ७ हजारको मृत्यु हुने गरेको छ । नेपालले विभिन्न अवधिमा अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा क्षयरोग नियन्त्रणमा गरेको प्रतिबद्धता अनुसार कार्यक्रम प्रभावकारी हुन नसक्दा क्षयरोग नियन्त्रण प्रभावकारी हुन सकेको छैन । नेपालमा नयाँ क्षयरोगका बिरामीको संख्या ४५ हजार पुगेको छ ।
आर्थिक वर्ष २०७४÷ ७५ मा ३२ हजार नयाँ क्षयरोगका बिरामी देखिएकोमा हाल ४५ हजार पुगेको एक अध्ययनले देखाएको छ । विज्ञहरुले नेपालमा क्षयरोग उपचारका लागि दक्ष जनशक्तिको अभाव, प्रयोगशालाको अभाव र जनचेतनाको अभावका कारण क्षयरोगका बिरामी बढ्दै गएका जनाएका छन् । विज्ञहरुको टोलीले गरेको अनुगमनमा स्वास्थ्य मन्त्रालयसँग ४६ जिल्लाको मात्रै क्षयरोगको विषयमा विद्युतीय रिपोर्टिङ भएको भेटिएको छ । विज्ञहरुले बर्तमान रणनीति गलत दिशामा गइरहेको भन्दै यही अवस्था जारी राखे सन् २०३५ सम्ममा क्षयरोग उन्मुलन गर्ने सरकारी लक्ष्य पुरा नहुने चेतावनी दिएका छन् ।
नेपालको क्षयरोग सम्वन्धी कार्यक्रमको प्रभावकारिताको अनुगमन तथा मूल्यांकनका गर्न दुई साता देखि जोइन्ट एक्सटर्नल मोनिटरिङ मिसन (जेईएमएम) टोली देशका विभिन्न भागमा पुगेको थियो । सो टोलीले आइतबार सार्वजनिक गरेको प्रारम्भिक प्रतिवेदनले क्षयरोग नियन्त्रण कार्यक्रम गलत दिशातर्फ अघि बढेको देखाएको हो । राष्ट्रिय क्षयरोग केन्द्रका निर्देशक डा. भिमसिंह तिंकरीले क्षयरोगलाई प्रभावकारी बनाउन थप बजेट आवश्यकता रहेको बताए ।
Leave a Reply