पैसामुखी र पद मुखी भएकाले उच्च रक्तचापको समस्या बढ्दै गएको पाइएको छ । पद र पैसा कमाउनमा राजनीतिक दलहरुका नेता अरुभन्दा अगाडि देखिए पनि समाजका अन्य व्यक्त पनि कम्ति भने नभएको विज्ञहरु बताउछन । महिनामा एक पटक सुगर, उच्च रक्तचाप र रगतको जाच गराउनु आवश्यक रहेको वरिष्ठ मुटु रोग विज्ञ डा.अवनिभूषण उपाध्याय बताउछन । उच्च रक्तचापकै कारण मुटु रोग हुने भएकाले उच्च रक्तचाप नियन्त्रण गर्न लाग्नु पर्ने बताउछन । उनले भने, धेरै पद ओगटेरमात्र भएन। थोरै पदमा रहेर समेत राम्रो काम गर्न सकिन्छ । कुर्शीमात्र ओगटेरमात्र हुदैन । उच्च रक्तचापले हृदयघात हुने, मस्तिस्कघात, मुटु फेल हुने, मिर्गौला बिग्रने र आखाको ज्योति समेत जाने हुन्छ । गंगालालका मुटुरोग विज्ञ डा. दीवाकर शर्माका अनुसार एकसय २० वाई असी लाई उपयुक्त रक्तचाप भनिन्छ । नेपालमा आधाभन्दा कमलाई अर्थात ४१ प्रतिसतलाई मात्र आफूलाई उच्च रक्तचापको समस्या भन्ने कुरा थाहा छ, धेरैलाई थाहा नै छैन, डा. शर्माले भने । ललितपुरको धापाखेलमा गरिएको अध्ययन अनुसार २६ प्रतिसतले मात्र उच्च रक्तचापको उपचार गरिरहेको पाइएको छ । त्यसैगरि ६ प्रतिसतको रक्तचाप मात्र सन्तुलीत अवस्थामा रहेको पाइएको छ । उच्च रक्तचापकै कारण नेपालमा बर्षेनी मुटुरोगीको संख्या बढीरहेको पाइएको छ । डा. शर्माले भने, मुटुरोगबाट बच्नका लागि उच्च रक्तचाप नियन्त्रण गर्नै पर्छ । धुमपान सेवन, मध्यपान, तनाव नियन्त्रण, नुन कम खाने, खानपानमा नियन्त्रण र हरेक दिन कम्तिमा पनि आधा घण्टा हिड्ने बानी बसाल्ने सके उच्च रक्तचापबाट बच्न सकिने र यसले मुटुरोगबाट बच्न समेत सकिने विज्ञहरुको भनाई छ । हरेक दिन पाँंच ग्राम भन्दा बढी नुन सेवन गर्न नहुने उनको सुजmाव छ । आधा लिटर तेल महिनामा सेवन गर्नु उपयुक्त हुन्छ । उच्च रक्तचापको समस्या भए औषधि सेवन गर्नु राम्रो हुन्छ । म आफै दश वर्षदेखि उच्च रक्तचापको औषधि सेवन गरिरहेको डा. शर्माले बताए । उच्च रक्तचाप नाप्ने अटोमेटिक डिभाइस घरमै किनेर पनि प्रयोग गर्न सकिन्छ । डा. उपाध्यायले भने, मुटुरोगको रोकथाममा ध्यान दिन नसके डाक्टर र औषधिले मात्र बचाउन सकिदैन ।
नेपालमा हाल पन्ध्र प्रतिसत अर्थात चालिस लाख जनता कुनै न कुनै प्रकारको मुटुरोगबाट पिडित छन । मुटुरोगीको संख्या बिगत दश वर्षयता पाँंच गुनाले बढेको छ । काठमाडौंका अस्पतालमा भर्ना भएका विरामीमध्ये ४० प्रतिसतलाई कोरोनरी मुटुको रोग, २८ प्रतिसतलाई बाथ मुटुको रोग र १९ प्रतिसतलाई उच्च रक्तचापको भेटिएको छ । अस्वस्थकर खाना, मानसिक तनाव, व्यायामको कमि, धुमपान र मध्यपानको अधिक प्रयोग, चिल्लोको प्रयोगका कारण मुटुको रोग बढेको डा. प्रकाशराज रेग्मी बताउछन । बालबालिकालार्इृ धैरे खुवाएर मोटो बनाउने, जड फुड खुवाउने प्रवृतिले समेत समस्या थपेको छ ।
Leave a Reply