डा. भागवत भट्टराई,
मुख स्वास्थ्यले हरेक व्यक्तिको व्यक्तित्व विकासमा ठूलो भूमिका खेलेको हुन्छ । गोरो वर्ण, सुन्दर अनुहारले मात्र व्यक्तिको व्यक्तित्व झल्काउँदैन । त्यसका लागि व्यक्तिको मुख स्वास्थ्य राम्रो हुनुपर्छ । मिलेका दाँत भएरमात्र मुख स्वास्थ्य राम्रो छ भन्न सकिँदैन । त्यसका लागि दाँतसँंगै सास गन्हाउने समस्या हुनु हुँदैन । कुनै मानिसको छेउमा बस्दा मुखबाट ह्वास्स नराम्रो गन्ध आयो भने तपाईं जतिसुकै सुन्दर भए पनि त्यसको कुनै अर्थ रहँदैन । मानिसहरू तपाईंको नजिक आउनै चाहँदैनन् । त्यसैले स्वास्थ्यका लागि मात्र नभएर व्यक्तित्व विकासका लागि पनि मुख स्वास्थ्यमा ध्यान दिनै पर्छ । धेरै जनाको सास गन्हाउने समस्या हुन्छ । त्यो समस्याले उनीहरूलाई समस्यामा पारेको हुन्छ । यो समस्यालाई निराकरण गर्न सकिन्छ । यो समस्यालाई समस्या नै नठान्नुभन्दा यो समस्याबाट मुक्त हुने घरेलु उपाय र दन्तरोग विशेषज्ञको सल्लाह लिनु राम्रो हुन्छ । सास गन्हाउने समस्यालाई दन्तहर्ष पनि भनिन्छ । सास गन्हाउने विभिन्न कारण हुन्छन् ।
सास गन्हाउने प्रमुख कारणहरू :
१. खाना अड्केर कुहिएर
२. जिब्रोको माथिल्लो भाग बारम्बार सफा नगरेमा ।
३. गिजामा पिप जमेर ।
४. पिनास भएमा ।
५. पेटको समस्या भएमा ।
६. गिजा धेरै सुन्निएमा ।
७. शरीरमा पानीको मात्रा कम भएमा ।
८. धूमपान र मद्यपानको सेवनले ।
९. मिर्गौलाको समस्या भएमा ।
१०. फोक्सोमा संक्रमण भएमा ।
यदि शरीरमा अन्य समस्या नभएमा मुखको उपचार र खानपानमा ध्यान दिन सके सास गन्हाउने समस्याबाट बाच्न सकिन्छ । हामी शरीरका अन्य भागको उपचारमा ठूलो धनराशि खर्च पछि पर्दैनांै । तर मुख र दाँत स्वास्थ्यलाई खासै महत्व दिने गरेका हँुदैनौं । जबसम्म हामी दाँत र मुख स्वास्थ्यलाई महत्व दिएर ख्याल गर्दैर्नांै, तबसम्म सास गन्हाउनेजस्ता समस्यामात्र नभएर मुख र जिब्रोको क्यान्सरबाट बाँच्न सक्दैनौ । सास गन्हाउने समस्या जुनसुकै उमेरका व्यक्तिलाई पनि हुन सक्छ । त्यसैले साना नानीहरूलाई सानै उमेरदेखि कुल्ला गर्ने, दाँत माझ्नेलगायतका बानी बसाल्नु आवश्यक छ । सास गन्हाउने समस्याबाट बच्न हामीले यी कुरामा ध्यान दिनै पर्छ ।
कसरी रोक्न सकिन्छ सास गन्हाउने समस्या ?
१. बिहान र बेलुका दुई पटक नछुटाई राम्रोसँंग दात माझ्नुपर्छ ।
२. जिब्रोको माथिल्लो भाग सफा गर्नुपर्छ ।
३. कीरा लागेको र प्वाल भएको दाँत छ भने त्यसको उपचार गर्नुपर्छ ।
४. खाना खाएपछि कुल्ला गर्नु बिर्सनु हुँदैन ।
५. प्रशस्त मात्रामा पानी पिउनुपर्छ । दिनमा कम्तीमा चार लिटर पानी पिउनु स्वास्थ्यका लागि लाभदायक हुन्छ ।
६. पेटमा कब्जियतलगायतको समस्या छ भने उपचार गर्नुपर्छ ।
७. सास गन्हाउने समस्या समाधानका लागि दन्त रोग विशेषज्ञसँंग उपचार र परामर्श गर्नुपर्छ ।
(डा. भट्टराई, शिवपुरी डेन्टल, महाराजगन्जमा गिजा रोग तथा कृत्रिम दन्त जराप्रत्यारोपण विशेषज्ञका रुपमा कार्यरत छन् । )
Leave a Reply